Laat die vluchtelingen maar komen! Allemaal?

Vluchtelingen. Er is al zoveel over gezegd en geschreven. Moet ik daar nog iets aan toevoegen? Ik denk het niet. Toch doe ik het. Omdat het ook mij teveel raakt om te zwijgen. En omdat ik stelling wil nemen in de soms felle discussies die her en der gevoerd worden.

De beelden en verhalen zijn indringend. Je moet wel van steen zijn, wil het je niet raken. Logisch dat veel mensen iets willen doen. Kom maar op met die vluchtelingen! Laat ze maar komen.

Aan de andere kant zijn er ook zorgen. Kunnen we al die mensen wel opvangen? Kan onze maatschappij dat wel aan? En lopen we geen gevaar dat we terroristen binnenhalen? Deze zorgen leiden dus tot veel discussie. Veel mensen, ook christenen, zijn er fel op tegen dat er zoveel vluchtelingen naar Europa en naar Nederland komen. Anderen vragen zich af of het beeld dat in de media geschetst wordt eigenlijk wel klopt. Zijn al die vluchtelingen wel echte vluchtelingen? Komen ze niet vooral hierheen om het economisch beter te krijgen?

Drie stellingen en mijn reactie daarop.

1. Het zijn alleen maar gelukszoekers

Natuurlijk is dat niet waar. Er zijn veel echte vluchtelingen, die huis en haard verlaten hebben om hun hachje te redden. Maar inderdaad, er zitten vast ook gelukszoekers tussen, die alleen maar naar Europa komen om het economisch beter te krijgen. Om een stukje van onze welvaart in handen te krijgen.

Nou en? denk ik dan. Wat is daar op tegen? Welk recht hebben wij om gelukszoekers tegen te houden of weg te sturen?

Dit is ons land? Heel de aarde is van God. Wat van ons is, hebben we in bruikleen. Om te delen.

Dit is ons land? Hoezo? Heel de aarde is van God (Psalm 24:1). Als er al een stukje van ons is, dan hebben we het in bruikleen. Om te delen met anderen. Niets van wat God ons hier op aarde geeft, is werkelijk ons eigendom. Hij geeft het ons om Hem en onze naaste te dienen. En eens komt Hij het terugeisen en vraagt Hij ons om rekenschap. Dan moeten we verantwoording afleggen van wat we ermee gedaan hebben (Mattheüs 25).

Dat geldt voor ons geld, ons bezit, onze tijd, onze talenten. En ook voor ons land. Houden wij Nederlanders onze grenzen op slot? Houden we onze welvaart voor onszelf? Of delen we het met zoveel mogelijk anderen?

Zeker, dat kan ons iets gaan kosten. Als we onze welvaart met meer mensen moeten delen, gaan we dat misschien voelen. Maar als christen zou je dat volgens mij niet erg moeten vinden. Tenslotte zijn we hier maar vreemdelingen. Ons echte vaderland en onze echte welvaart liggen elders op ons te wachten. We zijn hier slechts op doortocht. We zijn in zekere zin zelf ook vluchtelingen (Hebreeën 13:14 en 1 Petrus 2:1).

Maar misschien leveren al die vluchtelingen ons ook wel extra welvaart op. Vergeet niet dat ons land groot geworden is dankzij immigratie! Onze gouden eeuw was er nooit gekomen als ons land niet vele vluchtelingen én vele gelukszoekers had opgevangen. Immers, immigranten doen niet alleen een beroep op sociale voorzieningen. Als ze een beetje integreren, leveren ze ook zelf een bijdrage aan de maatschappij en de economie.

Bovendien, het zou zomaar kunnen dat het openzetten van de grenzen voor iedereen een zelfregulerend mechanisme in gang zet waardoor het probleem na verloop van tijd vanzelf oplost. Nu zetten gelukszoekers alles op alles om maar door de vrijwel onneembare barrière te breken. En eenmaal binnen doen ze alles om binnen te blijven. Slechten we barrière, dan komen ze niet alleen gemakkelijk binnen, maar gaan zo ook even gemakkelijk weer terug als blijkt dat ze hier toch niet het geluk kunnen vinden dat ze zochten. Omdat je hier minder gemakkelijk rijk wordt dan gedacht. Of omdat ze hier toch niet kunnen aarden.

Misschien nemen ze dan wel een deel van onze welvaart mee naar huis. Maar dat zou toch alleen maar goed zijn? Een betere verdeling van de welvaart over de wereld is hard nodig. En deze manier kon wel eens veel effectiever zijn dan welke vorm van ontwikkelingssamenwerking ook.

2. Het zijn bijna allemaal moslims

In elk geval zitten er heel veel moslims tussen. Natuurlijk groeit het aantal moslims in Europa op deze manier flink. Lopen we in Europa geen gevaar dat onze eigen christelijke cultuur ondersneeuwt? Ik snap de angst, of die nu reëel is of niet.

Maar laten we eerlijk zijn: onze christelijk cultuur wordt natuurlijk nog veel sterker bedreigd van binnenuit. Christelijk is Europa allang niet meer. Nederland al helemaal niet. Christenen vormen een minderheid waar steeds minder rekening mee gehouden wordt. De vrijheid voor christenen wordt nu al stukje bij beetje ingeperkt. Dus wat maakt het dan nog uit of er flink wat moslims bijkomen? Ik geloof niet dat de islam voor ons een grotere bedreiging vormt dan de secularisatie of het atheïsme.

We moeten voor moslims niet de grenzen sluiten. We moeten hun het evangelie prediken.

Zeker, ook ik vind dat we als christenen moeten streven naar een cultuur die zoveel mogelijk christelijk is. Maar hoe doen we dat? We kunnen mensen niet dwingen om christen te worden. We kunnen geen christelijke levensstijl opleggen. We moeten vooral het evangelie prediken, met woord en daad. Is het sluiten van de grenzen dan wel een juiste reactie om je tegen een dreigende islamisering te beschermen? Natuurlijk niet! Ook moslims moeten we het evangelie brengen. Dat wordt alleen maar gemakkelijker als ze naar ons toekomen. En dan moeten we beginnen met hun laten zien wat christelijke naastenliefde inhoudt.

3. Er zitten terroristen tussen

Ik ben niet naïef. Laten we er alsjeblieft van uitgaan dat er tussen de vluchtelingen inderdaad ook terroristen zitten, die zo op een gemakkelijke manier in onze samenleving kunnen infiltreren. Laten we onze ogen niet sluiten voor de vreselijke bedreiging die zij vormen. Laten we maatregelen nemen om het kwaad dat zij gaan uitrichten tot een minimum te beperken.

Maar zulke maatregelen mogen nooit ten koste gaan van dingen als vrijheid en naastenliefde. We mogen niet uit angst voor terroristen echte vluchtelingen aan hun lot overlaten of zogenaamde gelukszoekers beroven van een eerlijke kans om te delen in de welvaart waar wij niet meer recht op hebben dan zij.

Uiteindelijk is het beter om onrecht te lijden dan onrecht te doen.

Ja, dat kan betekenen dat we onszelf kwetsbaar maken. Maar uiteindelijk is het beter om onrecht te lijden dan onrecht te doen. Dat wisten de oude Grieken (Plato) en Romeinen (Cicero) al. En het is ook bijbels. Christus zelf gaf ons het voorbeeld (1 Petrus 2:19-24 en 3:13-18). En we zijn altijd in Gods hand, wat er ook gebeurt. Dat vertrouwen mag ons de moed geven om risico’s te nemen om goed te doen.

Dus de grenzen open voor alle vluchtelingen?

Moeten we dan maar iedereen binnenlaten die wil komen, om wat voor reden dan ook? Een deel van mij zegt: ja. Omdat dat eerlijk is. Omdat dat juist en rechtvaardig is. Bovendien zou het mensensmokkelaars alle wind uit de zeilen nemen. Het zou een eind maken aan een groot deel van alle ellende die we nu dagelijks te zien krijgen.

Maar kunnen we dat als maatschappij wel aan? Dat is natuurlijk zeer twijfelachtig. Ik heb hierboven mooie principes opgeschreven. Maar de werkelijkheid is natuurlijk dat maar weinig mensen hier die principes zullen delen. Zelfs heel veel christenen niet. En zelfs al zouden we wel allemaal bereid zijn om iedereen hier welkom te heten, dan zou die bereidheid zo sterk op de proef gesteld worden, dat we dat waarschijnlijk niet lang zouden volhouden. Cultuurverschillen, taalbarrières, werkloosheid, armoede en dat allemaal tussen mensen die vrij dicht op elkaar leven – dat moet wel tot spanningen leiden.

En om dat te voorkomen, kan het sluiten of slechts beperkt openen van de grenzen een legitiem middel zijn. Maar dan moet het niet gaan om het beschermen van onze welvaart of onze cultuur, maar om het handhaven van orde en veiligheid.

Maar het is zo gemakkelijk om hier vanuit mijn luie stoel over te theoretiseren, zonder veel vluchtelingen in de buurt. Uiteindelijk weet ik ook niet hoe het moet. En als ik eerlijk ben, heb ik ook liever dat onze vertrouwde cultuur niet te hard veranderd door te veel nieuwkomers.

Gelukkig hoef ík hier geen besluiten over te nemen.

Bron foto: https://www.flickr.com/photos/dfmagazine/18302355314/