Een kampvuur – wie krijgt daar geen warme gevoelens bij? Het is een plek waar je op een koude, donkere avond licht en warmte vindt. Een plek waar het knus en gezellig is en waar je graag met andere mensen samenkomt om diepe gesprekken te voeren of elkaar mooie verhalen te vertellen.
Nu moet ik bekennen dat ik zelf weinig tot geen ervaring heb met kampvuren. Maar zo stel ik het me ongeveer voor op basis van wat van anderen over hoor en lees.
Onlangs las ik het boek Kampvuur waarin een aantal mensen vertellen over hun ervaringen in de GKV en over hun idealen voor de toekomst van de kerk. Persoonlijke verhalen. En al die verhalen hebben één ding gemeen: men ziet de kerk als een plaats waar mensen samenkomen om licht en warmte te vinden. De kerk als kampvuur dus.
Mooi toch? Inderdaad, op zich kun je daar moeilijk iets op tegen hebben. Maar de manier waarop dit in dit boek werd ingevuld viel mij toch bitter tegen.
Hier en nu
Om te beginnen vond ik het een heel horizontalistisch boek. Het draait vrijwel volledig om het hier en nu. Natuurlijk wordt God wel genoemd. Natuurlijk wordt er gezegd dat het in de kerk om de genade van Christus moet gaan. Maar in de uitwerking daarvan komt alle nadruk te liggen op het leven hier op aarde. De focus ligt op wat we als mensen hier voor elkaar kunnen betekenen. Dat we hier op aarde vreemdelingen zijn die uitzien naar een beter leven straks, lijkt volledig uit beeld. De verticale relatie met God wordt nergens concreet gemaakt.
Het gaat over ‘levenskunst’ (blz. 49) en ‘samen het leven vieren’ (blz. 29). De kerk wordt ‘een vereniging van mensen die vanuit de boodschap van Jezus iets tot stand willen brengen’ (blz. 51). En geloven komt neer op genoeg vertrouwen hebben ‘om te leven in het hier en nu’ (blz. 127).
Diversiteit
Die eenzijdige nadruk op de horizontale dimensie van het kerk zijn, heeft niet alleen als gevolg dat het vooral om de relaties tussen mensen gaat. Het heeft ook gevolgen voor hoe die relaties ingevuld worden. Je moet elkaar vooral accepteren. Verschillen zijn goed en mooi. Diversiteit is iets wat je als kerk moet nastreven. De kerk hoort een ‘allegaartje’ te zijn. ‘Dat is geen zwakte, maar juist een kracht’ (blz. 77).
Natuurlijk prima zolang het gaat om vanzelfsprekende verschillen als karakter, talenten, maatschappelijke positie, afkomst en dergelijke. Maar daar blijft het niet bij. We moeten vooral ook accepteren dat mensen verschillende keuzes maken in het leven. De kerk mag geen mensen uitsluiten of veroordelen, maar moet iedereen liefhebben (blz. 29). En concreet betekent dat dat vrouwen in het ambt het mogen en dat een homoseksuele levenswijze geaccepteerd moet worden (blz. 84). Alleen dan zou de kerk relevant kunnen blijven (blz. 92)!
Vrijblijvendheid
Zo’n kerk vraagt natuurlijk om losse structuren en weinig regels. Er moet heel veel kunnen. Elke muziekstijl is welkom, een potpourri geen enkel probleem (blz. 38, 62). Een kerk zoek je uit op basis van eigen voorkeur. Je moet je er thuis voelen. En je moet vooral niet het gevoel hebben dat je van alles moet of juist niet mag.
Gezag speelt in zo’n kerk geen rol meer. Dat een predikant namens God het Woord verkondigt, is geen essentieel kenmerk van de kerk. Integendeel, we moeten ‘maar eens ophouden met het centraal stellen van lange theoretische verhandelingen.’ We moeten ‘als gelijkwaardige mannen en vrouwen in gesprek gaan over de grote levensvragen’ (blz. 21).
Vrijheid, blijheid is het parool. De kerk als speeltuin, waar wordt ingespeeld op de vragen en behoeften van de bezoekers, waar steeds iets nieuws bedacht wordt, zonder vast te houden aan bepaalde gebruiken. Een kerk die faciliteert (blz. 99). Geen kerk die met gezag Gods normen predikt.
Twijfel
Dat kan ook helemaal niet. Want de kerk is niet langer een gemeenschap van mensen die met zekerheid geloven te weten wie God is en wat Hij wil. Nee, de kerk is een gemeenschap van twijfelaars en zoekers. Bestaat God eigenlijk wel? Is Jezus echt opgestaan? We weten het eigenlijk niet meer. En dat is niet ‘pijnlijk’, maar juist ‘hartverwarmend, stimulerend en ondersteunend’ (blz. 46-47).
Geloven is niet ‘intellectueel weten maar veel meer een houding’ (blz. 97). Geloven is niet ‘begrijpen hoe het zit’. Je kunt ‘vrij aardig leven én geloven met vragen’ (blz. 124). Je hoeft niet op alle vragen een antwoord te hebben (blz. 69).
Ach, daar zit natuurlijk ook wel veel waars in. Ons kennen is ten dele. We weten inderdaad niet alles. Niet alles is ons geopenbaard. Maar daarom hoeven we nog niet ook de dingen in twijfel te trekken die ons wel geopenbaard zijn. Alsof twijfel een deugd is. Dan kom je terecht in relativisme. Dan krijg je uitspraken als deze: ‘Bijna alle kerkelijke waarheden zijn relatief en dus afhankelijke van tijd (moraal) en plaats (cultuur)’ (blz. 58). En dus moet de kerk veranderen en zich aanpassen. Niet alleen in uiterlijke vormen, maar ook qua inhoud. Normen verschuiven, dogma’s worden losgelaten. Want weinig tot niets is meer zeker.
Liefde
Maar wat houd je dan nog over? Liefde, zegt men. Als je vooral vragen hebt, mag je toch weten dat God van je houdt. Als je verschillende opvattingen hebt over wat wel en niet mag, kun je elkaar in elk geval nog wel liefhebben. Sterker nog, dat is allemaal alleen maar gemakkelijker geworden, lijkt het wel. Want zekerheid, kennis en duidelijke normen staan de liefde alleen maar in de weg. Dan vertrouw je niet op God, maar op je eigen geloofssysteem. Dan sta je niet voldoende open voor elkaar, maar veroordeel je elkaar zo snel.
En deze liefde moet dan het licht en de warmte van de kerk als kampvuur zijn!
Een kampvuur heeft brandstof nodig. Anders wil het niet branden en is er geen licht, geen warmte.
Helaas, ik zie dat licht niet zo. Ik voel die warmte niet. Ik zie hier vooral duisternis en voel vooral kilte. Want een kampvuur heeft goede brandstof nodig. Anders wil het niet branden. En dan is er geen licht, geen warmte. En volgens mij ontbreekt het hier aan die brandstof.
Waarheid
Want hier ontbreekt iets essentieels: de waarheid.
Wat is het toppunt van liefde? Dat je de ander het allerbeste gunt. Het toppunt van geluk. En dat je daar dan ook voor inzet.
Maar wat is het toppunt van geluk? Dat is voor iedereen anders, zullen veel mensen zeggen. Dat is zo persoonlijk. Geluk is even divers als de mensheid.
Maar dat is niet waar. Natuurlijk, mensen hebben allemaal hun eigen verlangens en voorkeuren. Maar als die allemaal op hun eigen manier bevredigd worden, brengt dat nog geen echt geluk.
Het toppunt van echt geluk is voor iedereen hetzelfde: God. God zelf is het toppunt van geluk. En dat geluk bereik je als je Hem kent zoals Hij werkelijk is. Als je bij Hem bent, in zijn aanwezigheid.
Het begin van dat geluk vinden we al hier op aarde. Maar uiteindelijk gaat het om dingen die we hopen, die we nog niet zien (Hebreeën 11:1). Daarom kijken we reikhalzend uit naar onze toekomst, naar boven. Dan en daar bereiken we het toppunt van geluk.
Hoe komen we zover? Door geloof. Door te geloven wat God zelf geopenbaard heeft in zijn Woord. En dat geloof is geen twijfelend geloof. Dat geloof is een vast vertrouwen en een zeker weten (HC zondag 7).
Voor echte liefde is dus kennis nodig. Zekere kennis over wie God is en wat Hij wil. Echte liefde gedijt niet op twijfel of vrijblijvendheid. Met een diversiteit aan normen en opvattingen helpen we elkaar niet verder op weg naar echt geluk. Echte liefde kijkt verder dan het hier en nu.
Echte liefde geeft alleen warmte bij het licht van de Bijbelse waarheid. Pas dan is de kerk een kampvuur. Maar in dit boek komt die waarheid er maar bekaaid af. Hoeveel echt mooie dingen er verder ook gezegd worden over de kerk als gemeenschap van mensen die in liefde samenleven en naar elkaar omzien.
N.a.v. Johan Bakker (red.), Kampvuur. Persoonlijke verhalen over geloof en kerk (Barneveld 2015)
Gerrit, al zit er in jouw verhaal wel een kern van waarheid in, het tot stand komen van zo’n kerk is een gevollig van de starre geloofsverklaringen van de orthodoxe kerken, waar gevoel wordt uitgeschakeld en liefde zelfs als een bedreiging wordt gezien. Eigenlijk zou zo’n kerk met een structuur van een GKV best dicht bij de Waarheid kunnen komen. Geloof waar de regels heerst boven de Liefde is God onwaardig. Blijk van een gebrek aan kennis, wat God bedoeld in Zijn Woord. Weet je nog, geloof en hoop zullen vergaan, maar de liefde blijft bestaan.
Liefde zonder te weten wat Liefde inhoud kan ook verkeerd uitpakken. Liefde met een hoofdletter is Gods natuur. Deze Liefde maakt geen onderscheid. Deze Liefde overstijgt het aardse leven waar geen vrouw of man is, geen sexuele voorkeuren. Daar gaat het om, naar waar wij op weg zijn. Daarom mag je niet rekenen met sexe en sexuele voorkeuren, want dat is puur aards, van hier en nu.
Dus hier ga jij ook de fout in. Natuurlijk weet ik ook dat in de Bijbel staat geschreven over onnatuurlijke omgang en over het afschuwelijke van de homosexualiteit. Maar let eens goed hoe die homosexuele benoemd worden. In sodom verkrachtte ze ieder mannelijke reiziger, die de stad binnen kwamen, Paulus zet ze in het rijtje van misdadigers. Wij kennen allemaal de orgien van romeinse heersers. Maar dat heeft niets van doen met twee mannen of twee vrouwen die van elkaar en van God houden. De Bijbel is niet zo eenvoudig om te lezen. Zelfs theologen slaan de plank vaak mis. De Bijbel is een mengeling van Gods Woord en gedachten, ervaringen en emoties van mensen. De clou is om tussen alle menselijke gedachten Gods verhaal uit te filteren.
Kortom, ik begrijp deze kerk wel, maar het is niet goed als zij zich zelf een god creeeren. Ook is het van de huidige traditionele kerk verkeerd dat ze dwingen in een God van hun te leer te geloven. God wil een persoonlijk geloof, zonder dwang, uit cultureel oogpunt of traditie. God wil erkenning, rechtvaardiging voor wat Hij ons persoonlijk te bieden heeft. Nu wat is nu die ware kerk?
De ware kerk Gods is een verzamelijng van mensen die God zover kennen, dat ze liefde kunnen voelen die het menselijke te boven gaat. Zij komen samen om ervaringen te delen, van elkaar te leren en God te loven en te prijzen.
In de traditionele kerken kom ik te veel mensen tegen, die totaal geen gevoel bij Jezus hebben en kerken, zij geloven omdat de hele familie gelooft in de dominee, of dat het cultureel bepaald is, Ik weet zeker wat God liever zou willen, een warm bad van lovende mensen, dan een kille streng gelovige gemeente.
Als bij de partijen nu eens samen komen en openstaan voor elkaar dan komt waarschijnlijk de ware godskinderen bovendrijven.
Als die liefde die alles overstijgt als hier omschreven wordt, vraag ik me af of dat nog wel liefde is, of gewoon weer het oude dualisme…
Nee Andreas het dualisme was in Gerrit zijn betoog te vinden. God wil Liefde en liefde kan alleen floreren als het in totale vrijheid kan functioneren.
Mijn betoog is hopelijk alleen maar een eye-opener een advies om eens van elkaar te leren inplaats op elkaar af te geven.
Cor, bedankt voor je reactie. Ik zie een heel groot principieel verschil tussen ons. Jij zegt: ‘De Bijbel is een mengeling van Gods Woord en gedachten, ervaringen en emoties van mensen. De clou is om tussen alle menselijke gedachten Gods verhaal uit te filteren.’ Daar kan ik absoluut niet mee instemmen. De Bijbel is voor mij van a tot z Gods Woord. Daar hoeft niets uitgefilterd te worden.
En wat betreft onderscheid maken: God zelf maakt onderscheid, op allerlei manieren. God geeft mannen en vrouwen verschillende taken. God is positief over seksuele liefde tussen man en vrouw binnen het huwelijk, Hij is negatief over seksuele omgang tussen mensen van hetzelfde geslacht. God heeft zijn kinderen lief, maar Hij haat mensen die zich niet bekeren van hun zonden. Wij moeten alle mensen liefhebben. Maar dat betekent niet dat we al hun morele keuzes moeten accepteren of goedkeuren.
Liefde kan alleen floreren in totale vrijheid? Zeker, maar wat is vrijheid? Vrijheid is dat dat je niet gevangen zit in je zonden, maar je ware bestemming bereikt. En dat betekent gehoorzaamheid aan Gods wil.
Het is niet mijn bedoeling om op anderen af te geven. Van elkaar leren kan alleen door de verschillen te benoemen en met elkaar in discussie te gaan. Dat is wat ik probeer.
Hallo Gerrit@, “de bijbel is van A tot Z Gods woord” jammer dat je deze conclusie zo sterk uit. Helaas heb je niet door dat God heel vaak de mens aan het woord laat. Doordat God de mens zijn emotie en gedachten niet bevriest, krijg je een heel goed beeld van de gehele mens en laat God het verschil zien tussen het vertrouwen op mensen en het vertrouwen in Hem en zijn Zoon. David maar ook andere profeten hebben geprofeerd zonder hetzelf te beseffen wat voor impact hun woorden zouden teweeg brengen. Let wel ik heb niet gezegd dat een deel van de Bijbel geen waarde heeft. We kunnen heel veel leren van David en de godsmannen die aan het woord zijn, ook als zij hun eigen verhaal vertellen. Ook ik neem de Gehele Bijbel heel serieus.
Daarom kom ik bij je volgende uitspraak, ” God heeft zijn kinderen lief, maar haat mensen die zich niet bekeren.” God houd van alle mensen, God doet al het mogelijke om de mens te redden. Als een mens niet gered wil woorden, dan moet Hij ze laten gaan, want Gods Liefde is een Liefde in vrijheid, zonder enige dwang. Maar Hij, als hij zou kunnen huilen, zou Hij zijn tranen laten gaan over elk dreigend verloren gaande zoon.
Wil beslist niet betweterig zijn, maar God heeft mij tot zich getrokken toen ik volop in zonde leefde. Geen moment heb ik haat van Hem ontvangen, alleen maar een overdaad aan warme Liefde en sterkte om mij in dit aardse leven te handhaven. Jezus beloofde ons zijn Heilige Geest te sturen om ons te troosten en te onderwijzen. Probeer eens alle aardse leraren naast je neer te leggen en vraag aan de H. Geest om via zijn ogen de Bijbel te mogen lezen . Een hemelse wereld zal voor je open gaan. Al was het maar dat je het onderscheid zal kunnen zien tussen God is Liefde, vergeving en genade, van opbouw en leven en die van satan, vol van verderf, jalouzie, haat, wraak en dood.
Wij zijn geestelijke broers althans daar ga ik van uit. Dat wil niet zeggen dat we hetzelfde over de Vader denken. Heeft allemaal met ervaringen in dit leven te maken wat het geloof vorm geeft. Daarom hoop ik dat je me niet als een ketter de rug toe keert, maar samen met mij de natuur van onze Vader, door Jezus ons geleerd, Beter te leren kennen.
Cor, als God jou tot zich getrokken heeft, toen jij in zonde leefde, heb jij je dus bekeerd. Vandaar dat jij niet valt in de categorie zondaren die zich niet bekeren. En dus heb jij geen haat van God ervaren. Geweldig! Maar daaruit kun je geen conclusies trekken over of God anderen niet haat. De Bijbel zegt duidelijk dat Hij dat wel doet. Zie mijn artikel over de vraag of God van alle mensen houdt (http://www.gerritveldman.nl/houdt-god-van-alle-mensen/). Maar dat neemt niet weg dat wij alle mensen moeten liefhebben. Vandaag weer heel actueel: zelfs IS-strijders (http://www.gerritveldman.nl/heb-je-vijanden-lief-zelfs-is/).
Jij zegt dat God al het mogelijke doet om de mens te redden. Als een mens niet gered wil worden, dan moet Hij hem laten gaan, zeg jij. Is God dan niet almachtig? Is Hij afhankelijk van mensen? De Bijbel leert mij iets anders. Jij zegt dat God niet dwingt. Dat klopt. Als God een mens redt, verandert Hij de wil van die mens, zodat hij zich vrijwillig bekeert. Geen dwang dus. Maar niemand zal zich bekeren zonder direct ingrijpen van God in zijn hart. Want niemand heeft een vrije wil.
Wat betreft het gezag van de Bijbel: natuurlijk staan er mensenwoorden in de Bijbel. Maar tegelijk zijn die ook Gods Woord. Er staat geen woord in de Bijbel dat daar staat zonder dat God dat wil. Wel moet je alles in zijn verband lezen, om te zien wat God met die woorden bedoelt. Niet alle dingen zijn bedoeld als directe voorschriften voor ons. Maar dat is iets anders dan gaan filteren tussen wat wel en niet Gods Woord is. Wat wel gepresenteerd wordt als voorschrift, moet je ook zo accepteren. Ook als het over vrouwen en homoseksualiteit gaat en het indruist tegen onze moderne opvattingen.
Moet ik alle aardse leraren naast mij neerleggen? Doe jij dat ook dan? Dat kan immers helemaal niet. Onbevooroordeeld de Bijbel lezen is onmogelijk. En dat hoeft ook niet. De Heilige Geest kan mensen ook gebruiken om zijn Woord uit te leggen. Dat juist een van de redenen waarom er een kerk is, met herders en leraars en waarbinnen we elkaar moet helpen en steunen. Zolang we wat mensen leren maar geen gezag toekennen dat boven de Bijbel uit gaat, maar alles aan de Bijbel toetsen.
Gerrit, ik had mij pas bekeert toen Hij mij liet zien dat Hij zijn hele leven al bij mij was terwijl ik Hem 22 jaar niet had gezien. Hij liet mij zien dat Hij al die tijd bij mij was, terwijl ik midden in de wereld stond en zonder God leefde.
Daarna heb ik 44 jaar de tijd gehad om God beter te leren kennen. Daaruit kan ik wel degelijk de conclusie trekken dat God ook de zondaar liefheeft, dat is heel anders dan de zonde lief te hebben. Dat onderschijd moet je wel kunnen maken.
Dat God almachtig is, is de grote valstrik die christenen overkomt. Hierdoor zijn ze verplicht om ook duivelse eigenschappen aan God toe te schrijven. God is goed en probeerd niet anders dan de mensen te vertellen dat Hij ze wil redden van de ondergang die hen te wachten staat. God waarschuwt toen en nu. Zij die niet willen luisteren kan God niet langer beschermen. Lees maar eens waarom God zijn gezicht afwend als het volk weer de fout is ingegaan. Lees wat er gebeurd als zij zich bekeren. Dan strijdt God voor hen, maar als Hij zijn gezicht afwend, dan betekent dat, Ik moet je laten gaan en ben je een prooi van satan.
Jammer dat je ons als een stel marjonnetten poppen wil neerzetten, of God daar enige voordeel mee kan halen. Nee God heeft ons wel degelijk een eigen wil gegeven. Hij wil dat wij uit liefde en vrijwillig voor Hem kiezen. Daarom laat Hij zich wel vinden, weet je hart en verstand te bereiken. Maar dan toch moet jezelf de keuze maken, anders heeft het geen enkele waarde. Het willen bewerken is niet het willen overnemen en naar Zijn hand zetten. Het willen is een eigenschap ons door God gegeven en zorgt voor onderscheid met de dieren rondom ons. Ons willen wordt beinvloed door reclame, verleidingen van deze wereld, maar ook door het voorbeeld wat Jezus ons heeft geboden. Ik ben geen slaaf van een een autoritair systeem, maar ik ben een kind van mijn Liefhebbende hemelse Vader, om dat ik dat wil en omdat Hij van mij houd.
Cor, ik geloof dat je niet goed begrijpt hoe ik en andere gereformeerden denken over God, over zijn almacht en over de uitverkiezing. Wij schrijven God geen duivelse eigenschappen toe. En wij zetten mensen niet neer als marionetten. We moeten inderdaad zelf de keuze maken. We hebben inderdaad een wil gekregen. Maar geen vrije wil. Als God onze wil niet vernieuwt en daar de liefde voor Hem in werkt, is er niemand die uit eigen beweging voor Hem kiest en zich bekeert.
Gerrit, inderdaad je heb helemaal gelijk, ik begrijp na 10 jaar gereformeerd zijn nog maar weinig van die leer. Geen marionetten, wel een wil maar geen vrije wil. Dit is nu precies wat ik bedoel. Een marionetten doet precies wat de poppenspeler doet. Al heeft hij duizend eigen willen, hij kan alleen maar zijn baas volgen. Wat jij zegt is onmogelijk te begrijpen, niet als ongelovige, maar ook niet als je 44 jaar lang Godswoord tot je neemt.
God bewerkt het willen, daar ben ik het mee eens. Het is net als met een Omo en DASH reclame, zij doen allebei hun best om de koper te bereiken, maar als de Omo reclame meer indruk gemaakt heeft dan kies je voor het product Omo. Dit is de vrije keus, maar beïnvloed door de geweldige reclame van Omo. De eer valt dan ook niet aan de koper, maar aan de reclame maker van Omo. De koper profiteert er hopelijk alleen maar van. Zo liet Jezus ons zien wie God was en is het is Zijn H. Geest die ons nog steeds onderwijst, troost en kracht geeft om de Bijbel te doorgronden om de ware boodschap in Gods Woord te begrijpen en er na te leven. Maar ook Satan zit niet stil een haalt alles uit de kast om ons maar afstand van God te laten nemen en hem te volgen. Aan gezien het kwaad in deze wereld zo overheersend is en wij mensen zwak, hebben wij hulp van boven nodig om die goede keus te blijven maken. God schenkt ons zijn Liefde en zijn hulp, een ieder die zijn hulp en Liefde beantwoord met liefde voor Zijn Zoon en er naar handelt zal bescherming vinden bij Hem. De wil is zogezegd wel bewerkt, maar enkel door een aas van liefde en gerechtigheid, waar wij wel zelf in moeten bijten.
Wat de uitverkiezing betreft is het al net zo onbegrijpelijk, dat in veel gesprekken met oudere gemeenteleden en ouderlingen, er nog steeds na eeuwen verwarring is. Je moet haast universitair geschoold zijn om daar iets van te kunnen begrijpen. Te hoog gegrepen voor een eenvoudige jonge als ik. Daarom schaar ik mij achter de uitleg die ik persoonlijk van mijn Leraar heb ontvangen. God zegt: wie in mijn Zoon geloofd, die zal behouden worden. Kijk dit is duidelijk, dit is voor een klein kind te begrijpen. De uitverkorenen zijn zij die het Lam aanbidden. Die in Jezus geloven, dat Hij de Zoon van God is. Simpel, maar zo krachtig.
God is goed, die haat waarvan de Bijbel spreekt is een verwoording van het niet om willen gaan met de duivel die zich van God en engelen heeft afgekeerd. Zij vallen niet onder Gods reddingsplan met de mens. Satan en zijn volgers zullen niet tot de uitverkorene behoren omdat in de Nieuwe Wereld enkel plaats is voor Gods liefde.
Er kunnen geen Peren groeien aan een Bramenstruik en zeg nou niet wat mij wel eens is geantwoord, bij God is alles mogelijk. Want dan maak je hem toch echt tot Tita tovenaar.
‘God zegt: wie in mijn Zoon geloofd, die zal behouden worden. Kijk dit is duidelijk, dit is voor een klein kind te begrijpen. De uitverkorenen zijn zij die het Lam aanbidden. Die in Jezus geloven, dat Hij de Zoon van God is. Simpel, maar zo krachtig.’
Gelukkig dat we het daar in elk geval over eens zijn!
Nu is het aan ons om deze simpele boodschap ook door te geven, zonder dwang of dreigementen, maar wel met een open vizier. De juiste informatie verstrekken is uitermate belangrijk. Als een arts niet juist of onvolledig informatie verstrekt en er ontstaat een ongewenst resultaat, dan komt hij/zij voor de tuchtraad.
Onze informatie moet voor iedereen begrijpbaar zijn.