Op sociale media kom je ze geregeld tegen: overtuigde atheïsten, die als echte zendelingen zieltjes proberen te winnen voor hun geloof dat er geen God is. Graag zoeken zij bijvoorbeeld op Facebook de pagina’s op van christelijke media en andere christelijke organisaties om de discussie met christenen aan te gaan en te laten zien hoe onzinnig en irrationeel het christelijk geloof is.
Maar als je zo iemand aanspreekt op zijn zendingsdrang of op een andere manier probeert hem een spiegel voor te houden en hem te wijzen op het geloofskarakter van zijn eigen overtuiging, reageert hij als door een wesp gestoken. Hij een gelovige? Welnee! Atheïsme is juist ‘de afwezigheid van geloof’.
Ik vind dat altijd getuigen van de naïeve, irrationele verblinding die ze ons christenen verwijten.
Want waarom geloven atheïsten dat er geen God is? Omdat er geen onomstotelijk, empirisch, rationeel bewijs is dat God bestaat.
Maar waarom zou dat er moeten zijn? De enige logische reden om zulk bewijs te eisen, zou volgens mij de overtuiging zijn dat alleen wat op die manier te bewijzen is, waar is. Dat alleen wat empirisch valt waar te nemen, echt bestaat.
Maar waarom zou dat zo moeten zijn? Valt de waarheid van een dergelijk uitgangspunt zelf empirisch en rationeel te bewijzen? Natuurlijk niet. Want hoe zou dat moeten? Daarvoor zou je je toevlucht moeten nemen tot een norm die nog hoger is dan empirisch en rationeel bewijs. Maar die als empirisch en rationeel bewijs zelf de hoogste norm is, kan er geen hogere norm zijn. Zou die er wel zijn, dan zou daarmee juist bewezen zijn dat empirisch en rationeel bewijs niet de hoogste norm is.
Uiteindelijk rust dan ook elke overtuiging op een onbewijsbaar uitgangspunt. Elke overtuiging rust uiteindelijk op een hoogste norm, een uitgangspunt waarvoor geen bewijs bestaat. Elke overtuiging moet daarom uiteindelijk zijn toevlucht nemen tot een cirkelredenering. En dus tot geloof.
Ja, dat geldt voor christenen ook. Hoe weten we dat God bestaat? Omdat de Bijbel dat zegt. De Bijbel is onze hoogste norm. Maar hoe weten we dat de Bijbel waar is? Omdat de Bijbel het zegt. Ja, dat is een cirkelredenering. Ik moet geloven dat de Bijbel waar is.
Maar dat is voor het atheïsme dus niet anders. Hoe weet ik dat God niet bestaat? Omdat ik Hem niet waarneem en niet rationeel kan verklaren. Hoe weet ik dat wat ik niet waarneem en niet rationeel kan verklaren, niet bestaat? Omdat mijn ratio, mijn verstand dat zegt. Hoe weet ik dat mijn ratio gelijk heeft? Omdat mijn ratio dat zegt. Een cirkelredenering dus. Ik moet geloven dat mijn ratio de basis voor alle kennis en het eind van alle tegenspraak is.
Het gekke is alleen dat een atheïst dat zelf maar heel zelden inziet. Blijkbaar is het voor hem zo vanzelfsprekend dat alles rationeel verklaarbaar moet zijn, dat hij onmogelijk zien kan hoe irrationeel dat uitgangspunt is. Of zou hij het niet onder ogen durven zien, omdat dan de grond onder al zijn zekerheid wegvalt?
Een dergelijke angst schrijven atheïsten zelf vaak toe aan christenen: jullie geloven omdat jullie bang zijn voor de waarheid, omdat jullie het leven niet aandurven zonder geloof in een God en een leven na dit leven. En zeker, het is waar, ik zou het leven zonder dat geloof niet aandurven. Want dat zou een leeg en hopeloos leven zijn. Maar ik hoef ook helemaal niet bang te zijn voor zo’n leven. Want al rust mijn geloof rationeel gezien op een onbewezen cirkelredenering, ik geloof ook dat de ratio niet de ultieme bron van zekerheid is. Uiteindelijk rust mijn geloof in God zelf, die met zijn Geest in mijn hart getuigt dat zijn Woord betrouwbaar is. Daarom hoef ik als christen nooit bang te zijn dat de grond onder mijn zekerheid wegvalt.
Maar een atheïst kent een dergelijke zekerheid natuurlijk niet. Zijn zekerheid rust alleen in hemzelf, in zijn eigen ratio. Wat een wankel fundament onder je leven! Ja, als daar mijn zekerheid op zou moeten rusten, zou ík inderdaad bang zijn die te verliezen.
Maar als atheïst – wat heb je dan eigenlijk te verliezen? Je hebt immers zoveel meer te winnen als je het vertrouwen op je ratio loslaat en het op God gaat vestigen. Hoop. Liefde. Geluk.
