Het is inmiddels al weer oud nieuws, maar ‘we’ krijgen dus opnieuw president Trump. Géén president Harris. Gelukkig maar! Ja, ik ben als christen erg blij dat we geen president Harris krijgen. Een regering door haar zou desastreuze gevolgen gehad hebben. Promotie van vrije abortus, het uitvagen van de natuurlijke verschillen tussen man en vrouw en daarmee het omkeren van Gods goede scheppingsorde, inperking van de vrijheden van wie daar niet in mee kan gaan – het is allemaal voor even tot stilstand gekomen. Wie zou daar als christen niet blij om zijn?
Nou, er zijn dus christenen die daar niet blij om zijn. En niet alleen christenen die aan die punten niet zo zwaar tillen of er zelfs wel vóór zijn, hoe ze dat ook met hun christen zijn denken te kunnen rijmen. Nee, er zijn christenen die een regering door Harris inderdaad als een schrikbeeld zien, maar het toch jammer vinden dat ze niet gewonnen heeft. Omdat een regering door Trump voor hen een nog groter schrikbeeld is.
En daar kan ik goed inkomen. Ik ben blij dat we geen president Harris krijgen. Maar dat betekent bepaald niet dat ik blij ben met president Trump. Hij heeft zich doen kennen als een man die wel zijn mond vol heeft van conservatieve, Bijbelse waarden, maar er zelf niet naar leeft, iemand die zijn principes zonder probleem inwisselt voor andere als hem dat beter uitkomt of meer oplevert. Een opportunist pur sang, voor wie maar één ding telt: hijzelf. Een verkrachter, een leugenaar, een bedrieger. Een man met autocratische neigingen, die bewondering heeft voor dictators. Een man die doelbewust mensen tegen elkaar opzet en wantrouwen en minachting voedt voor democratische regels en instituties. Een man die van plan lijkt de vrede, veiligheid en vrijheid in de wereld op het spel te zetten door iemand als Poetin vrij spel te geven. En dan heb ik het nog niet gehad over hoe hij omgaat met natuur en milieu, armoedebestrijding of zorg voor vreemdelingen.
Hoe zou je als christen blij kunnen met zo’n man als president? Ja, zijn verkiezing betekent een rem op de desastreuze politiek van mensen als Harris, al moeten we nog maar afwachten in hoeverre de opportunist Trump zich wat dat betreft aan zijn beloftes zal houden. Maar daar tegenover staat zoveel negatiefs dat je je als christen toch wel moet afvragen: wat zal deze rem op de gevaarlijke, ethisch verwerpelijke politiek van Harris ons uiteindelijk blijken te kosten?
Maar helaas zijn er ook christenen die ronduit staan te juichen bij de overwinning van Trump. Zoals er christenen zijn die niet zo zwaar tillen aan de bezwaren tegen Harris of voor wie die bezwaren juist pluspunten zijn, zo is dat blijkbaar ook het geval bij Trump. Conservatieve christenen hebben hem van harte en met volle inzet gesteund. Ze hadden hem niet alleen liever dan Biden of Harris, ze hadden hem ook liever dan zijn republikeinse tegenkandidaten, zoals Nikki Haley of zelfs een echte conservatieve christen als Mike Pence, die na de vorige verkiezingen liet zien heel wat meer integer te zijn dan zijn toenmalige baas Trump.
Voor mij is dat onbegrijpelijk. En ik vrees dat het vooral dit is wat uiteindelijk voor christenen de grootste kostenpost zal blijken te zijn als we over een aantal jaren de balans moeten opmaken van wat een nieuw presidentschap van Trump Amerika en de wereld gebracht heeft.
Conservatieve christenen hebben zich met hart en ziel verbonden aan Trump. Wat heeft dat tot gevolg? Dat voor niet-christenen Trump en conservatief christendom één pot nat geworden zijn. Zij zien het gedrag van Trump, zijn minachting voor vrouwen, vreemdelingen, natuur en milieu, zijn ondermijnen van het recht en de vrijheid, zijn totale gebrek aan liefde en mededogen voor zwakkeren, van enige onbaatzuchtigheid, en concluderen: dat is dus wat christenen ten diepste drijft. Dat is wat ze ten diepste willen. Waar ze voor staan. Wat christenen soms ook voor mooie dingen beweren over rechtvaardigheid, vrijheid en naastenliefde, als het erop aankomt is het christendom niets anders dan een dekmantel voor onrechtvaardigheid, onderdrukking en egoïsme.
Dat niet-christenen zo denken, merk je wanneer je maar even grasduint op sociale media. Zelf heb ik in de afgelopen maanden op het nieuwe medium Threads een beetje gevolgd hoe Amerikanen van allerlei pluimage reageerden op de verkiezingscampagne. En dit was wat mij het meest opviel: hoezeer niet-christenen het christendom zijn gaan vereenzelvigen met Trump. Natuurlijk steunen conservatieve christenen een man als Trump, want zo zijn christenen immers? Dat was de teneur.
Maar zo wordt God gelasterd.
Christenen bidden, als het goed is, of Gods naam geheiligd mag worden. Volgens Zondag 47 van de Heidelbergse Catechismus bidden we daarmee: ‘Geef ons dat wij ons hele leven – onze gedachten, woorden en werken – daarop richten dat uw naam om ons niet gelasterd, maar geëerd en geprezen wordt.’ Hoe kun je dit bidden en tegelijk staan te juichen bij de overwinning van een man die in zoveel het tegendeel laat zien van de liefde voor God en de naaste? Hoe kun je je met hem verbinden alsof de dingen waar hij voor staat dezelfde zijn als waar God ons christenen toe oproept> Hoe kun je dit bidden en zo’n man inhalen als een door God gezonden verlosser?
Misschien dat Trump inderdaad een rem zal zetten op bepaalde gevaarlijke ontwikkelingen. Laten we het hopen. Maar zal het op de lange termijn echt verschil maken? Of zal het slechts uitstel van executie blijken te zijn en dendert de trein over vier jaar gewoon weer verder?
Ik vrees het laatste. Want dergelijke ontwikkelingen zijn nooit alleen maar een kwestie van de persoonlijke opvattingen van een of meer politici. Ze komen voort uit wat er leeft in de maatschappij. Wil je abortus stoppen, wil je de omkering van de scheppingsorde een halt toe roepen, wil je volledige vrijheid voor christenen garanderen, dan moet je je niet in de eerste plaats richten op de politiek en proberen de regels te beïnvloeden. Zeker, ook politieke middelen en mogelijkheden moet je benutten. Maar niet ten koste van alles. Je moet je vooral richten op bekering van de maatschappij. Je moet je richten op de harten van de bevolking. Je moet het evangelie prediken. Je moet het evangelie voorleven. Je moet de hele maatschappij laten zien hoe heilzaam Gods geboden zijn. Hoe heilzaam naastenliefde is. Hoe heilzaam zorg voor armen, voor vreemdelingen, voor natuur en milieu is. Hoe heilzaam gezonde genderrollen zijn. Hoe heilzaam huwelijkstrouw en hoe heilzaam bescherming van het leven, ook het ongeboren leven is.
Alleen zo kun je werkelijk schadelijke ontwikkelingen keren. Maar door een man als Trump op het schild te heffen, wek je alleen maar weerzin tegen alles waar we als christenen voor staan. Je kweekt onbegrip en karikaturen. Je kweekt een voedingsbodem voor opvattingen die haaks staan op de Bijbel en het verlangen om de vrijheid van christenen zoveel mogelijk te beperken en hun geloof terug te dringen tot achter de voordeur en verder.
Tot nog toe had ik het over Amerika. Daar was de keus scherp: Harris of Trump. Een keuze tussen twee kwaden. Het enige alternatief was niet stemmen of stemmen op een kansloze kandidaat. In Nederland hebben we bij verkiezingen gelukkig meer keuze en is er dus meer ruimte voor nuance. We hebben christelijke partijen.
En toch. We hebben ook Wilders, die net als Trump mensen tegen elkaar opzet, democratische regels en institutie ondermijnt door ze voortdurend te bekritiseren en weinig mededogen toont met bijvoorbeeld vreemdelingen. En ook in ons land zijn ver vele christenen die zich erdoor aangesproken voelen, die zijn ideeën gretig indrinken en die het vorig jaar helemaal niet erg vonden dat de PVV zo groot werd. We hebben ook de SGP, de enige partij die zich bij ethische vraagstukken nog volledig laat leiden door Gods Woord. Dat is de partij waarop ik al vijfentwintig jaar stem. Maar helaas, het is ook de partij die hoe langer hoe meer PVV-achtige geluiden laat horen, PVV-achtige standpunten inneemt, een partij die flirt met een autocraat als de Hongaarse president Orban. Dingen waar ik me in toenemende mate ongemakkelijk bij voel.
Kortom, ook in Nederland lopen we als conservatieve christenen het gevaar eraan bij te dragen dat Gods naam gelasterd wordt door onze opstelling in de politiek.
Ik ben er absoluut voor om de pogingen tot omkering van heel de goede orde die God bij de schepping heeft ingesteld, van het uitvagen van de verschillen tussen man en vrouw, van de afbraak van het huwelijk en het gezin als basiseenheid van de maatschappij, van het promoten van moord op ongeboren kinderen en het monddood maken van wie zich daartegen verzet, met alle mogelijke middelen tegen te gaan. Maar met ‘mogelijk’ bedoel ik dan ook: voor zover niet in strijd met Gods geboden. En zonder te vervallen in andere fouten. Het is goed om (extreem-) links te bestrijden. Maar het is evenzeer geboden om (extreem-)rechts te bestrijden.
Laten we verzet tegen de woke-ideeën combineren met liefde voor vreemdelingen en armen, met zorg voor de schepping, voor natuur en milieu. En laten we ons ver houden van het ondermijnen van onze democratische vrijheden door continu kritiek te leveren op de overheid, de rechterlijke macht, de pers of de wetenschap, alsof die er allemaal alleen maar op uit zijn om in een gezamenlijk complot ons voor te liegen en on onze vrijheid te ontnemen (wat een typisch populistische omkering is van wat er werkelijk aan de hand is). Laten we niet te veel aan onze portemonnee, aan onze welvaart denken en daardoor vreemdelingen als een bedreiging zien, doordat ze onze banen en onze huizen zouden inpikken.
Laten we als christenen laten zien wat het wil zeggen om lief te hebben. Laten we als christenen laten zien wat het wil zeggen om in dit leven tevreden te zijn met weinig en daarom veel te willen uitdelen, omdat we in Christus alles hebben voor de eeuwigheid.
Laten we als burgers van Nederland leven als vreemdelingen, omdat we vooral burgers zijn van een ander, beter, rijker Koninkrijk.
Dat zal uiteindelijk veel effectiever zijn dat het steunen een welke populistische politicus ook.
