Trouwens, ook in de oude en meer zuivere concilies is nog wel iets waar je terecht ontevreden over kunt zijn. Want de mannen die daar aanwezig waren en die anders wel geleerd en verstandig waren, hebben veel dingen niet voorzien omdat ze het te druk hadden met andere dingen die toen speelden. Of ze lieten minder belangrijke dingen lopen, omdat ze het te druk hadden met dingen die moeilijker of erger waren. Of ze konden zich als mensen uit onwetendheid vergissen. Of ze lieten zich soms te veel meeslepen door heftige emoties.
Dat laatste lijkt het ergste van allemaal en daarvan bestaat er een voorbeeld op het eerste concilie van Nicea. Dat concilie wordt door iedereen eerbiedig geaccepteerd en dat verdient het ook. Op dit concilie liep het belangrijkste artikel van ons geloof gevaar. De vijand Arius, met wie men te kampen had, was aanwezig en gereed voor de strijd. Het was van het grootste belang dat degenen die gekomen waren en die bereid waren de dwaling van Arius te bestrijden, eensgezind waren. Toch maakten sommigen zich niet druk om zulke grote gevaren. Sterker nog, het was alsof ze alle ernst, zelfbeheersing en beleefdheid vergeten hadden. De strijd die ze aan het voeren waren, lieten ze lopen. Met onderlinge ruzies begonnen ze elkaar te verscheuren, alsof ze daar bijeengekomen waren om Arius een dienst te bewijzen. De vlijmscherpe graveerstift die ze tegen Arius moesten trekken, richtten ze op elkaar. Er werden schandelijke aantijgingen gehoord en pamfletten met beschuldigingen vlogen over en weer. Er zou pas een eind aan de ruzies gekomen zijn als ze elkaar met woorden hadden afgemaakt, als keizer Constantijn dat niet voorkomen had. Hij verklaarde dat hij niet competent genoeg was om een onderzoek te doen naar hun leven. Zo berispte hij hen om hun gebrek aan zelfbeheersing, meer met lof dan met kritiek.
In hoeveel opzichten zijn naar alle waarschijnlijkheid ook de andere concilies, die daarna gekomen, zijn niet gestruikeld? Daar is ook geen lange bewijsvoering voor nodig. Want als je de acta doorleest, zul je daar vele zwakheden opmerken – om maar geen erger woord te gebruiken.
Bestellen?
