Het is met een bisschop niet net als met een koning. Want ook al voert een koning zijn eigenlijke taak niet uit, toch houdt hij zijn eer en zijn titel. Maar bij het beoordelen van een bisschop moeten we letten op het bevel van Christus. Dat bevel moet in de kerk altijd gelden. De roomsen moeten deze knoop dus maar eens voor mij ontwarren. Ik zeg dat hun paus niet het hoofd van de bisschoppen is, omdat hij geen bisschop is. Als ze op het eerste punt hun gelijk willen halen, moeten ze dus eerst bewijzen dat het tweede punt onjuist is. Maar wat moeten ze dan zeggen? De paus heeft immers niet alleen geen enkel kenmerk van een bisschop. Hij heeft juist allemaal kenmerken van het tegendeel!
Maar waar moet ik beginnen, God? Bij de leer of bij de moraal? Wat zal ik zeggen en waar zal ik over zwijgen? Waar moet ik stoppen?
Ik zeg dit: de wereld is tegenwoordig vol verkeerde en goddeloze leer, vol van allerlei bijgeloof, verblind door vele dwalingen, weggezonken in diepe afgoderij. En in die dingen vind je nergens iets dat niet van de pausen afkomstig is of in elk geval door hen is toegestaan. Daarom gaan de pausen zo woedend tekeer tegen het opnieuw opkomen van de leer van het evangelie. Ze doen hun uiterste best om die leer te onderdrukken en sporen alle koningen en vorsten aan tot wreedheid. De enige reden is dat ze zien dat heel hun rijk instort en omvalt zodra het evangelie van Christus de overhand krijgt.
Leo X1 was wreed, Clemens VII2 bloeddorstig, Paulus III3 woest. Maar het was niet hun aard die hen ertoe aanzette om de waarheid te bestrijden. Nee, dit was de enige manier om hun macht te beschermen. Zij kunnen niet overeind blijven als Christus niet verslagen wordt. Daarom vechten ze in deze zaak net alsof ze vechten voor hun huis en haard en voor hun eigen leven.
Wat dan? Waar we alleen maar huiveringwekkende afval zien, daar kan voor ons toch nooit een apostolische stoel zijn? Wie met zijn woedende pogingen het evangelie vervolgt en zo openlijk laat blijken dat hij de antichrist is, kan toch nooit Christus’ plaatsvervanger zijn? Wie te vuur en te zwaard tekeergaat om af te breken wat Petrus gebouwd heeft, kan toch nooit de opvolger van Petrus zijn? Wie de kerk van Christus, haar enige hoofd, losscheurt en bij Hem weghoudt en haar in zichzelf verdeelt en uiteenscheurt, kan toch nooit het hoofd van de kerk zijn?
Al zou Rome in het verleden de moeder van alle kerken geweest zijn, nu is het de zetel van de antichrist. En sinds het dat geworden is, kan het onmogelijk nog zijn wat het was.
1Paus Leo X (1475-1521).
2Paus Clemens VII (1478-1534).
3Paus Paulus III (1468-1549).