En om zulke wetten meer gewicht te geven, zijn de pausen zo vals geweest om ze te koppelen aan de namen van oude bisschoppen, alsof de dingen vanaf het begin zo ingesteld waren. Maar het is absoluut zeker dat alles wat de paus van Rome zichzelf méér toekent dan wat de oude concilies hem gegeven hebben, zoals ik heb verteld, nieuw is en pas onlangs gefabriceerd.
Ze zijn zelfs zo onbeschaamd dat ze een rescript hebben durven uitgeven op naam van Anastasius,1 de patriarch van Constantinopel. Daarin zou hij verklaren dat in de oude canones bepaald was dat zelfs in de verst gelegen provincies niets behandeld mocht worden als het niet eerst aan de stoel van Rome gemeld was.2 Het is meteen duidelijk dat dit complete onzin is. Maar dan nog, wie zou kunnen geloven dat zo’n lofprijzing van de stoel van Rome afkomstig zou zijn van een tegenstander en van iemand die jaloers was op de eer en het aanzien van die stoel? Maar blijkbaar moesten de antichristen zo dwaas en verblind raken, zodat alle mensen met gezond verstand duidelijk kunnen zien hoe slecht zij zijn, als ze hun ogen maar open willen doen!
Maar de decretalen die Gregorius IX3 verzameld heeft en ook de clementinen en extravaganten van Martinus vertellen nog duidelijker en hebben de mond vol van hun vreselijke wreedheid en van een tirannie die lijkt op die van barbaarse koningen. En toch zijn dat de goddelijke uitspraken op basis waarvan de roomsen willen dat we hun pausdom beoordelen. Die vormen de oorsprong voor die schitterend basisprincipes die tegenwoordig overal in het pausdom de kracht hebben van goddelijke uitspraken: dat de paus niet kan dwalen, dat de paus boven de concilies staat, dat de paus de universele bisschop is van alle kerken en op aarde het opperhoofd van de kerk. Ik zwijg nog over nog veel absurdere dwaasheden die de dwaze canonici in hun scholen uitkramen. Maar de roomse theologen stemmen daar niet alleen mee in, ze juichen ze zelfs toe, om hun afgod te vleien.
1Anastasius († 754), patriarch van Constantinopel.
2Gratianus, Decretum II, 9,3.
3Paus Gregorius IX († 1241).