Bovenstaande bespreking van de sacramenten zou voor ontvankelijke en verstandige mensen voldoende moeten zijn om te voorkomen dat ze in hun nieuwsgierigheid te ver gaan en buiten Gods Woord om nog andere sacramenten omhelzen, naast de twee sacramenten waarvan ze weten dat God ze heeft ingesteld. Maar bijna iedereen heeft het erover dat er zeven sacramenten zijn. Dat idee is wijdverbreid aan alle scholen en in alle preken en is al zo oud dat het wortel geschoten heeft en zich in ieders hart heeft genesteld. Daarom leek het mij de moeite waard om de overige vijf, die gewoonlijk worden toegevoegd aan de echte, originele sacramenten van de Heer, ieder apart te onderzoeken, ze te laten zien zoals ze zijn, ontdaan van alle schone schijn, en aan te tonen hoe onterecht het is dat ze tot nog toe als sacramenten beschouwd worden.
Eerst wil ik voor alle vromen verklaren dat ik deze discussie echt niet aanga omdat ik graag in discussie ga. Nee, ik heb er serieuze redenen voor om het misbruik van het woord ‘sacrament’ te bestrijden.
Ik weet heel goed dat christenen heer zijn over alle dingen, dus ook over woorden. Dus kunnen ze naar eigen goeddunken woorden gebruiken voor dingen. Als de woorden maar hun echte betekenis houden, zelfs als het om een min of meer oneigenlijke manier van spreken gaat. Dat geef ik allemaal toe. Al zou het beter zijn dat woorden ondergeschikt zouden zijn aan de dingen, in plaats van andersom.
Maar met het woord ‘sacrament’ zit het anders. Want degenen die beweren dat er zeven sacramenten zijn, kennen aan al die sacramenten bovendien deze definitie toe: dat het zichtbare vormen zijn van onzichtbare genade. Ze maken van alle zeven vaten van de Heilige Geest, instrumenten voor het geven van rechtvaardigheid en oorzaken voor het krijgen van genade. Lombardus, de meester van de Sententies, ontkent zelfs dat de sacramenten uit de wet van Mozes in eigenlijke zin sacramenten genoemd worden. Want volgens hem gaven ze niet wat ze uitbeeldden. Ik vraag je: is het acceptabel dat de symbolen die de Heer met zijn mond geheiligd heeft en die Hij met geweldige beloften getooid heeft, niet als sacramenten beschouwd worden? Maar dat ondertussen deze eer wordt overgebracht op rituelen die mensen óf uit zichzelf bedacht hebben, óf in elk geval in praktijk brengen zonder expliciet bevel van God? Ze moeten dus óf de definitie veranderen, óf stoppen met het gebruiken van het woord ‘sacrament’. Want het gebruiken van dat woord leidt anders tot valse en absurde ideeën.
Ze zeggen dat het laatste oliesel een beeld en een oorzaak is van onzichtbare genade, omdat het een sacrament is. We mogen op geen enkele manier in deze bewering toestemmen. Dus moeten we ons juist verzetten tegen het feit dat ze het woord ‘sacrament’ gebruiken. Want als we dat accepteren, is de prijs daarvoor dat het aanleiding geeft tot zo’n dwaling. Aan de andere kant, als ze bewijzen dat het laatste oliesel een sacrament is, komen ze met dit argument: omdat het bestaat uit een zichtbaar teken en het Woord. Maar we kunnen daar geen gebod of belofte voor vinden. Dus wat kunnen we dan anders doen dan hen tegenspreken?
