Daarom zou ik graag willen dat de lezer zich herinnert wat ik – volgens mij met volstrekt ondubbelzinnige woorden – al gezegd heb over de versterking en de groei van het geloof: ik schrijf deze bediening niet aan de sacramenten toe op een manier dat ik zou denken dat er in de sacramenten continu een soort geheime kracht schuilt. Ik geloof niet dat sacramenten op zichzelf in staat zijn om geloof te bevorderen of te versterken. Nee, ik schrijf hun deze bediening toe omdat de Heer ze heeft ingesteld om te dienen voor de bevestiging en groei van het geloof.
Verder voeren ze hun taak pas uit zoals het hoort, als de innerlijke leermeester, de Geest, erbij komt. Hij alleen kan met zijn kracht het hart binnendringen en de verlangens veranderen. Alleen dan staat de toegang tot onze ziel open voor de sacramenten. Als Hij er niet is, hebben de sacramenten ons hart niets méér te bieden dan wanneer de glans van de zon schittert voor blinde ogen of wanneer een stem klinkt voor dove oren.
Tussen de Geest en de sacramenten maak ik dus dit onderscheid: de Geest heeft de kracht om te werken, maar de sacramenten bedienen alleen maar. En dat is dan een bediening die zonder het werk van de Geest zinloos en zonder betekenis is, maar die vol kracht is als de Geest binnen in ons werkt en zijn macht laat zien.
Het is duidelijk hoe volgens deze opvatting een vroom hart versterkt wordt door de sacramenten: zoals ogen zien dankzij de glans van de zon en oren horen dankzij het geluid van een stem. Ogen zouden totaal niet door welk licht dan ook getroffen worden als ze geen ingeschapen gezichtsvermogen hadden dat uit zichzelf het licht opvangt. En oren zouden tevergeefs getroffen worden door geluid als ze niet geschikt gemaakt waren om te horen. Wat in onze ogen zorgt voor het gezichtsvermogen, zodat we het licht kunnen zien, en in onze oren voor het gehoor, zodat we stemmen kunnen opvangen, datzelfde is in ons hart het werk van de Heilige Geest dat geloof begint, steunt, voedt en in stand houdt. Dat zou voor ons vast moeten staan.
En als dat waar is, dan betekent dat ook de volgende twee dingen. In de eerste plaats dat je met de sacramenten geen steek opschiet zonder de kracht van de Heilige Geest. En in de tweede plaats dat niets verhindert dat de sacramenten het geloof sterker en groter maken in harten die al eerder door de Heilige Geest als leermeester onderwezen zijn. Er is slechts één verschil: het vermogen om te horen en te zien is van nature in onze ogen en oren ingeschapen. Maar Christus werkt in ons hart dankzij een speciale genade die uitgaat boven de beperkingen van onze natuur.
Bestellen?
