4.10.14 – Rituelen mogen Christus niet onzichtbaar maken

0
259

Terecht berisp ik vandaag deze tirannie van menselijke bepalingen. Dankzij deze bepalingen wordt het geweten van ongelukkige mensen vreselijk gekweld door talloze geboden waarvan streng geëist wordt dat ze worden uitgevoerd. Ergens anders heb ik het gehad over de canones die te maken hebben met de tucht. Wat zal ik zeggen over de rituelen die voor elkaar gekregen hebben dat Christus half begraven is en wij teruggekeerd zijn tot Joodse symbolen?

Augustinus zegt: ‘Onze Heer Christus voegt zijn nieuwe volk samen door een heel klein aantal sacramenten met een heerlijke betekenis, die heel gemakkelijk zijn uit te voeren.’1 Wat een verschil, deze eenvoud, met het grote aantal en de grote verscheidenheid aan rituelen waar we de kerk tegenwoordig in omhuld zien. Daar zijn gewoon geen woorden voor!

Ik weet wel met wat voor trucje sommige scherpzinnige mensen deze fout verontschuldigen. Ze zeggen dat er onder ons velen zijn die net zo onwetend zijn als onder het volk Israël. Omwille van hen is er zo’n kinderlijke discipline ingevoerd. De sterkeren kunnen wel zonder die discipline. Maar toch, zeggen deze mensen, mogen ze die niet verwaarlozen, omdat ze zien dat die voor de zwakke broeders nuttig is.

Mijn antwoord is dat ik heel goed weet wat we verplicht zijn tegenover de zwakheid van onze broeders. Maar toch zeg ik dat dit niet de manier is om voor de zwakken te zorgen: dat je ze bedelft onder grote hopen rituelen. Niet voor niets heeft God dit onderscheid geplaatst tussen ons en het oude volk: het oude volk wilde Hij op een kinderlijke manier onderwijzen door tekenen en symbolen. Maar ons wil Hij directer onderwijzen, zonder zoveel uiterlijk vertoon. Paulus zegt: net zoals een kind in overeenstemming met zijn begrip en leeftijd geleid en bewaakt wordt door een mentor, zo werden de Joden bewaakt door de wet. Galaten 4:1-3 Maar wij zijn net als volwassenen die van voogdij en bewaking bevrijd zijn en geen kinderlijk onderwijs meer nodig hebben. De Heer zag natuurlijk van tevoren wat voor volk er in zijn kerk zou zijn en hoe het geregeerd zou moeten worden. Toch heeft Hij op de genoemde manier onderscheid gemaakt tussen ons en de Joden. Als we voor ongeschoolden willen zorgen, is het heel dom om dat te doen door het jodendom weer op te richten dat Christus heeft afgeschaft.

Christus heeft dat verschil tussen het oude en het nieuwe volk ook aangewezen met zijn eigen woorden. Tegen de Samaritaanse vrouw zei Hij dat de tijd gekomen was dat echte aanbidders God zouden aanbidden in geest en waarheid. Johannes 4:23 Natuurlijk gebeurde dat altijd al, maar het verschil tussen de nieuwe en de oude aanbidders was dat onder Mozes de geestelijke aanbidding van God omschaduwd en als het ware omhuld was door vele rituelen. Maar nu zijn die rituelen afgeschaft en gaat het aanbidden veel directer. Als je dit verschil opheft, haal je dus de orde omver die Christus heeft ingesteld en goedgekeurd.

Mogen we, zul je vragen, onwetenden dan helemaal geen rituelen geven om hen in hun onkunde te hulp te komen? Dat zeg ik niet. Want ik vind dat dit soort hulp in het algemeen nuttig is. Ik beweer hier alleen dat je daarin zo maat moet houden, dat Christus zichtbaar en niet onzichtbaar wordt. Daarom hebben we van God enkele en zeker geen moeilijke rituelen gekregen om ons de aanwezige Christus te laten zien. De Joden kregen er meer, als beelden van Christus die nog afwezig was. En dan bedoel ik dat Hij niet afwezig was wat betreft zijn kracht, maar wat betreft de manier waarop Hij bekend gemaakt werd. Om maat te houden is het dus nodig vast te houden aan het lage aantal, de gemakkelijke uitvoering en de waardige betekenis. En dat houdt ook duidelijkheid in. Ik hoef toch niet te zeggen dat dat niet gebeurd is? Want ieder ziet het met eigen ogen.

1Augustinus, Epistulae, 54,1.

Bestellen?

Reageren

Schrijf hier je reactie.
Vul hier alsjeblieft je naam in