Omdat geloof en hoop zo nauw met elkaar verbonden zijn en zo dicht bij elkaar liggen, gebruikt de Schrift deze woorden door elkaar. Want Petrus leert dat wij door Gods kracht bewaakt worden door geloof totdat het behoud geopenbaard wordt. 1 Petrus 1:5 Dan schrijft hij aan geloof iets toe wat beter past bij hoop. Maar dat doet hij niet zomaar. Want ik heb al uitgelegd dat hoop niets anders is dan het voedsel en de harde kern van geloof.
Soms worden geloof en hoop met elkaar verbonden. Dat gebeurt bijvoorbeeld in dezelfde brief: ‘Zodat uw geloof en hoop gericht zijn op God.’ 1 Petrus 1:21 En Paulus leidt in zijn brief aan de Filippenzen het verwachten af van de hoop. We moeten geduldig blijven hopen en onze eigen verlangens opschorten tot Gods juiste tijd geopenbaard is. Filippenzen 1:20 En dat kun je allemaal nog beter begrijpen op basis van hoofdstuk 10 van de brief aan de Hebreeën. Die heb ik al aangehaald. Ergens anders spreekt Paulus op een manier die eigenlijk niet klopt. Maar dan bedoelt hij toch hetzelfde met deze woorden: ‘Door de Geest verwachten wij op basis van het geloof de hoop op rechtvaardigheid.’ Galaten 5:5 Want eerst aanvaarden we het getuigenis van het evangelie over Gods liefde die we niet verdiend hebben. En vervolgens wachten we tot God openlijk laat zien wat nu verborgen ligt onder de hoop.
Nu is wel duidelijk hoe dom het is dat Petrus Lombardus onder hoop een dubbel fundament legt: Gods genade en wat wij verdienen met onze daden. Hoop kan op geen enkel ander doel gericht zijn dan op het geloof. En ik heb al duidelijk uitgelegd dat geloof zelf maar op één doel gericht is: Gods barmhartigheid. Daar moet het, zeg maar, met beide ogen naar kijken.
Maar het is de moeite waard om eens te luisteren welk sterk argument hij aanvoert. Als je ergens op durft hopen zonder dat je dat verdiend hebt, zo zegt hij, moet dat geen hoop, maar verwaandheid genoemd worden. Beste lezer, wie zou zulke beesten niet terecht vervloeken, die beweren dat het brutaal en verwaand is als je erop vertrouwt dat God betrouwbaar is? De Heer wil dat we alles verwachten van zijn goedheid. Maar zij zeggen dat het verwaand is om daar onbekommerd op te vertrouwen. Wat een leermeester! De leerlingen die hij in de dwaze scholen vol waanzinnigen gevonden heeft, is hij zeker waard!
We zien echter dat Gods Woord de zondaren beveelt om te gaan hopen op redding. We moeten dus maar graag zo brutaal zijn als het gaat om zijn betrouwbaarheid. We moeten alleen vertrouwen op zijn barmhartigheid, het vertrouwen op onze daden loslaten en durven hopen op de goede afloop. Hij die gezegd heeft: ‘Het zal gebeuren zoals je gelooft,’ Mattheüs 9:29 zal ons niet bedriegen.
Bestellen?
