En deze open en uiterlijke uiteenzetting van Gods Woord zou ruimschoots voldoende moeten zijn om geloof te wekken. Maar onze blindheid en koppigheid voorkomt dat. Ons verstand is geneigd tot betekenisloze onzin. Daarom kan het zich nooit vastklampen aan Gods waarheid. Ons verstand is afgestompt. Daarom is het altijd blind voor zijn licht. Het Woord kan dus niets uitrichten zonder verlichting door de Heilige Geest. Daaruit blijkt ook dat geloof veel verder reikt dan menselijk inzicht. Bovendien is het niet genoeg als alleen het verstand door Gods Geest verlicht is. Ook het hart moet door zijn kracht versterkt en ondersteund worden. En op dit punt zitten de scholastici er volledig naast. Als zij het over geloof hebben, hebben ze het enkel en alleen over een instemmen op basis van kennis. Het vertrouwen en de zekerheid van het hart slaan ze over.
Maar op beide manieren is geloof dus een bijzondere gave van God. Hij reinigt het verstand van de mens zodat het zijn waarheid kan proeven én Hij bevestigt het hart in die waarheid. De Geest geeft immers niet alleen het begin van het geloof. Hij laat het ook stap voor stap groeien, totdat Hij ons door het geloof in het hemelse koninkrijk brengt. ‘Bewaar het goede pand dat je is toevertrouwd,’ zegt Paulus, ‘door de Heilige Geest die in ons woont.’ 2 Timotheüs 1:14
En we kunnen gemakkelijk uitleggen hoe Paulus dan kan leren dat je de Geest krijgt door naar het geloof te luisteren. Galaten 3:2 Als er maar één gave van de Geest was, zou hij de Geest onterecht een gevolg van geloof genoemd hebben. Want de Geest bewerkt en veroorzaakt geloof. Maar Paulus somt op met welke gaven God zijn kerk tooit en hoe Hij zijn kerk door middel van geloofsgroei tot volmaaktheid brengt. Daarom is het niet zo vreemd dat hij aan geloof de dingen toeschrijft die ons geschikt maken om die gaven te ontvangen.
Sommigen vinden het heel paradoxaal dat niemand in Christus kan geloven, behalve degenen aan wie het gegeven is. Maar dat komt voor een deel omdat ze niet beseffen hoe verborgen en verheven de hemelse wijsheid is of hoe stompzinnig de mensen zijn in het begrijpen van Gods mysteries. En voor een ander deel komt het omdat ze geen oog hebben voor die vaste en solide standvastigheid van het hart. En dat is nu juist de belangrijkste eigenschap van geloof.