De oude kerkvaders hebben de dag van de Heer – zoals we die noemen – niet zomaar uitgekozen in plaats van de sabbat. Het einddoel en de vervulling van de echte rust waar de oude sabbat een schaduw van was, lag in de opstanding van de Heer. Daarom worden de christenen juist op de dag die een eind maakte aan de schaduwen, erop gewezen dat ze niet in schaduwachtige rituelen moeten blijven hangen.
Toch klamp ik mij niet zo vast aan het getal zeven dat ik de kerk daaraan zou willen binden. Kerken die een andere dag bestemd willen houden voor hun samenkomsten, zal ik dus niet veroordelen. Als ze zich maar onthouden van bijgeloof. En dat doen ze als die dagen alleen bedoeld zijn om een discipline en een goed geregelde orde te handhaven.
Het komt hierop neer: de Joden leerden de waarheid via een beeld. Ons wordt die waarheid aangeprezen zonder schaduwen. In de eerste plaats moeten we ons hele leven lang een voortdurende sabbatsrust houden van ons eigen werk. Dan werkt de Heer daardoor in ons door zijn Geest. In de tweede plaats moet ieder voor zich, zo vaak hij daar maar tijd voor heeft, zich er ijverig in trainen dat hij Gods werk erkent. En samen moeten we de wettelijke orde van de kerk in stand houden. Die orde is ingesteld zodat er naar het Woord geluisterd wordt, de sacramenten bediend worden en er samen gebeden wordt. In de derde plaats moeten we mensen die onder ons gezag staan niet op een onmenselijke manier overladen met werk.1
Op die manier lossen vanzelf de kletspraatjes op van de valse profeten die in vorige eeuwen het volk doordrenkt hebben met de Joodse opvatting. Zij kwamen aanzetten met niets anders dan dit: wat in dit gebod ritueel was, is afgeschaft. In hun taal was dat dat er één specifieke dag van de zeven was vastgesteld. Maar wat in dit gebod moreel was, zou nog steeds gelden, namelijk dat we één dag van de week in ere moeten houden. Toch is dit niets anders dan de dag wijzigen om de Joden te treiteren, terwijl je ondertussen blijft vinden dat je die dag op dezelfde manier moet heiligen. Immers, dan betekent het mysterie van de dagen ook voor ons nog hetzelfde als bij de Joden. En we zien inderdaad wat ze met zo’n leer bereikt hebben. Want de mensen die aan hun bepalingen vasthouden, overtreffen de Joden driemaal in hun grove en vleselijke bijgeloof over de sabbat. Daarom zijn de vermaningen die je bij de profeet Jesaja leest op hen nog meer van toepassing dan op de mensen die in Jesaja’s eigen tijd door hem berispt werden. Jesaja 1:13-15; 58:2-7
Verder moeten we vooral deze algemene leer vasthouden: om te voorkomen dat bij ons de godsdienst in verval raakt of verslapt, moeten we ijverig de heilige samenkomsten houden en gebruik maken van de uiterlijke hulpmiddelen die van belang zijn om de dienst van God in stand te houden.
1Historiae ecclesiasticae tripartitae epitome IX, 38.
Bestellen?
