Een iets groter probleem levert deze redenering van Paulus op: ‘Toen jullie dood waren door jullie misdaden en doordat jullie vlees onbesneden was, heeft Christus jullie samen met Hem levend gemaakt. Hij heeft al jullie misdaden vergeven en onze schriftelijke schuldbekentenis uitgewist die in de bepalingen tegen ons getuigde. Hij heeft die uit de weg geruimd door die aan het kruis te nagelen …’ Kolossenzen 2:13-14 Want het lijkt alsof Paulus de afschaffing van de wet hier iets breder opvat, alsof we niets meer te maken hebben met de bepalingen van de wet.
Sommigen vatten deze woorden op alsof ze gewoon over de morele wet gaan. Volgens hun uitleg is dan niet de leer, maar de onverbiddelijke strengheid van de morele wet afgeschaft. Maar zij hebben het mis.
Anderen bestuderen Paulus’ woorden met meer scherpzinnigheid. Volgens hen gaan ze eigenlijk over de rituele wet. Zij tonen aan dat het woord ‘bepalingen’ bij Paulus vaak deze betekenis heeft. Want tegen de Efeziërs zegt hij ook: ‘Christus is onze vrede, want Hij heeft van twee één gemaakt door de wet vol geboden en bepalingen op te ruimen, om die twee in zichzelf tot één nieuwe mens te scheppen.’ Efeziërs 2:14-15 Er is geen twijfel aan dat het hier over de rituelen gaat. Want hij noemt ze de tussenmuur die de Joden scheidde van de heidenen. En daarom geef ik toe dat de laatste uitleggers terecht kritiek hebben op de eerste uitleggers.
Maar het lijkt mij dat ook de laatsten de woorden van de apostel nog niet goed uitgelegd hebben. Want het bevalt mij helemaal niet dat deze twee passages volledig op één lijn gesteld worden. Paulus wilde de Efeziërs laten weten dat ze waren opgenomen in de gemeenschap van Israël. Daarom leert hij dat de hindernis die hen vroeger tegenhield, nu is opgeruimd. Die hindernis bestond uit de rituelen. Want de rituelen van reinigingen en offers, waardoor de Joden aan de Heer gewijd werden, zetten hen apart van de heidenen. Maar wie ziet niet dat Paulus in de brief aan de Kolossenzen een dieper mysterie behandelt? Het debat gaat daar wel over het handhaven van de wet van Mozes. Want er waren valse apostelen die het christendom daartoe wilden overhalen. Maar net als in de brief aan de Galaten gaat Paulus in het debat een stap verder. Hij dringt in zekere zin door tot de kern. Want als je in de rituelen niets anders ziet dan de verplichting om ze uit te voeren, wat betekent het dan dat Paulus ze een schriftelijke schuldbekentenis noemt die tegen ons getuigde? En dat het net is alsof hij de kern van onze verlossing ziet in het uitwissen van die schuldbekentenis? Uit wat Paulus zegt, blijkt dus wel dat we hier nog iets dieper over moeten nadenken.
Ik heb er echter vertrouwen in dat ik het juiste inzicht heb gekregen. Tenminste, als men erkent dat Augustinus helemaal gelijk heeft als hij ergens schrijft, of eigenlijk gewoon overneemt wat de apostel duidelijk zegt: de Joodse rituelen vormden meer een belijdenis dan een verzoening van zonden. Want wat deden ze met hun offers anders dan erkennen dat ze de doodstraf verdiend hadden? Als zoenoffer offerden ze immers dieren in plaats van zichzelf. En wat deden ze met hun reinigingen anders dan erkennen dat ze onrein waren? De schriftelijke schuldbekentenis van hun zonde en onreinheid werd zo steeds door hen vernieuwd. Maar van betaling was daarbij geen sprake. Hebreeën 10:1-4
En daarom schrijft de apostel dat er voor de zonden die in het Oude Testament bleven staan, pas verzoening gedaan is doordat de dood van Christus tussenbeide is gekomen. Hebreeën 9:15 Het is dus terecht dat Paulus de rituelen schuldbekentenissen noemt die getuigen tegen degenen die ze uitvoeren. Want met die rituelen stemmen ze openlijk in met hun veroordeling en onreinheid. En dat is niet in strijd met het feit dat zij toch deel hadden aan dezelfde genade als wij. Want die genade hebben ze gekregen in Christus, niet in de rituelen. Paulus maakt hier onderscheid tussen de rituelen en Christus, omdat de rituelen Christus’ glorie verduisterden als ze in Paulus’ tijd nog steeds uitgevoerd werden. We zien dus dat het op zichzelf genomen heel toepasselijk en terecht is om de rituelen schuldbekentenissen te noemen die getuigen tegen de redding van de mensen. Want het waren net officiële documenten die getuigden wat ze schuldig waren.
En omdat valse apostelen de christelijke kerk opnieuw de verplichting wilden opleggen van de rituelen, steekt Paulus dieper af naar wat ze betekenden. En niet voor niets wijst hij de Kolossenzen erop waar het toe zou leiden als ze zich op die manier door die valse profeten het juk van de rituele wet zouden laten opleggen. Kolossenzen 2:16-23 Want dan zouden ze ook kwijtraken wat Christus voor hen gedaan had. Doordat Christus in één keer voor eeuwig verzoening gedaan heeft, heeft hij de dagelijkse rituelen afgeschaft. Want die rituelen dienden alleen om de zonden te belijden, maar waren niet in staat om ze uit te wissen.
Bestellen?
