Maar de historie leerde dat geen enkele koning uit Davids huis aan de verwachting beantwoordde. En in verband met deze geschiedenis wees de profetie steeds helderder naar de toekomst waarin de ware zoon van David zou verschijnen en op de troon van zijn vader zou zitten in eeuwigheid. Langzamerhand werd deze toekomstige Davidszoon met de naam Messias als eigennaam aangeduid. Messias was eerst en bleef lange tijd een algemene naam en duidde ieder aan die onder Israël tot een of ander ambt was uitverkoren en gezalfd. Zalven met olie was bij de Oosterse volken een algemeen gebruikelijke gewoonte en diende om het gelaat, dat verbrand was door de zon, weer zacht en de leden van het lichaam weer fris en lenig te maken. Ps. 104:15, Mat. 6:17 Het was een teken van vreugde Spr. 27:9 en werd nagelaten in tijden van rouw. 2 Sam. 14:2, Dan. 10:3 Het diende als een bewijs van gastvrijheid en vriendschap Ps. 23:5, 2 Kron. 28:15, Luk. 7:46 en werd ook aangewend als een middel tot genezing Mar. 6:13, Luk. 10:34, Jak. 5:14 en om eerbied te betuigen voor een gestorvene. Mar. 16:1, Luk. 23:56, Joh. 19:40
Deze zalving werd ook opgenomen in de eredienst en kreeg daardoor een godsdienstige betekenis. Jakob richtte de steen, waarop hij in Berseba met zijn hoofd gerust had, op als een gedenksteen en overgoot hem met olie, als teken van wijding aan de Heer die hem verschenen was. Gen. 28:18, 31:13, 35:13 Later werden overeenkomstig de wetgeving van Mozes tabernakel, gereedschap en altaar gezalfd om ze te heiligen en voor de dienst aan God apart te zetten. Ex. 29:36, 30:23, 40:10 En hetzelfde gebeurde ook met personen die tot een bijzondere dienst geroepen werden.
Een enkele keer lezen we over de zalving van profeten. Elia zalfde Eliza 1 Kon. 19:16 en in Psalm 105:15 wordt het woord gezalfde afgewisseld met het woord profeten. Verder werden de priesters en vooral ook de hogepriester gezalfd, Lev. 8:12, 8:30, Ps. 133:2 zodat die de gezalfde priester kan heten. Lev. 4:3-5, 6:22 En in het bijzonder lezen we dan van zalving bij de koningen, bij Saul, 1 Sam. 10:1 David, 1 Sam. 16:13, 2 Sam. 2:4, 5:3 Salomo 1 Kon. 1:34 enzovoort. De koningen heten daarom gezalfden van de Heer. 1 Sam. 26:11, Ps. 2:2 Maar van hieruit wordt het gebruik breder. Gezalfden heten in de Schrift meermalen ook de personen die God uitkiest en bekwaam maakt voor zijn dienst, zonder dat er in letterlijke zin een zalving met olie bij hen heeft plaatsgevonden. In Psalm 105:15 worden met gezalfden en profeten de aartsvaders bedoeld. In Psalm 84:10, Psalm 89:39 en 52 en Habakuk 3:13 draagt misschien het volk Israël of anders zijn koning de naam gezalfde. In Jesaja 45:1 wordt die op Cyrus toegepast. De zalving met olie is immers maar een teken, dat aan de ene kant de toewijding aanduidt aan de dienst aan God en aan de andere kant ook de uitverkiezing, roeping en bekwaammaking tot die dienst door God zelf. Toen David door Samuel gezalfd was, werd de Geest van de Heer vaardig over hem, van die dag af en voortaan. 1 Sam. 16:13
In deze zin werd de naam Gezalfde, Messias, nu bijzonder geschikt voor de toekomstige Koning uit Davids huis. Hij immers is de Gezalfde bij uitstek, omdat Hij niet door een mens maar door God zelf is aangesteld en niet met het teken van de olie, maar zonder mate met de Heilige Geest zelf gezalfd is. Ps. 2:2, 2:6, Jes. 61:1 Wanneer de naam Messias (Gezalfde) als eigennaam en zonder lidwoord voor de toekomstige Koning uit Davids huis in gebruik gekomen is, valt niet met zekerheid te zeggen. Maar in Daniël 9:25 schijnt de naam al in deze zin voor te komen en in de dagen van Jezus’ rondwandeling op aarde was hij in die betekenis algemeen in gebruik. De Samaritaanse vrouw zegt tegen Jezus: ‘Ik weet dat Messias komt,’ Joh. 4:25 zonder lidwoord, dat dus in de Nederlandse vertaling ten onrechte is opgenomen. Hoewel gezalfde eerst dus een algemene betekenis had en allerlei personen kon aanduiden, is het langzamerhand een eigennaam geworden en alleen op de toekomstige koning uit Davids huis toegepast. Hij is de Messias, de Gezalfde bij uitstek. Hij alleen is Messias.
Bestellen?
