Om te beginnen moeten de lezers dus weten dat met het woord ‘voorzienigheid’ niet bedoeld wordt dat God vanuit de hemel passief toekijkt wat er op aarde gebeurt. Met het woord ‘voorzienigheid’ wordt bedoeld dat Hij als het ware aan het roer staat en alle gebeurtenissen bestuurt. Het begrip ‘voorzienigheid’ slaat dus niet alleen op Gods ogen, maar evengoed op zijn handen. Dat wil zeggen: Hij ziet niet alleen wat er gaat gebeuren. Hij bepaalt wat er gebeurt.
Immers, toen Abraham tegen zijn zoon zei: ‘God zal voorzien,’ Genesis 22:8 bedoelde hij daarmee niet dat hij ervan overtuigd was dat God wist wat er zou gebeuren. Abraham wist niet wat God wilde, maar hij vertrouwde erop dat God zou zorgen, omdat God steeds uitredding brengt als het moeilijk en ingewikkeld wordt. Dat betekent dus dat de voorzienigheid zit in het doen. En dus is het heel dom dat velen kletsen dat de voorzienigheid niet meer inhoudt dan louter voorkennis.
Een minder grove dwaling is dat sommigen wel het bestuur aan God toekennen, maar dan alleen een algemeen en geen specifiek bestuur, zoals ik gezegd heb. Ze bedoelen een bestuur waarbij de machinerie van de wereld door een algemene beweging blijft draaien en aangedreven wordt. Geen bestuur dat het doen en laten van ieder schepsel afzonderlijk leidt. Toch kan ook deze dwaling niet getolereerd worden. Want ze zeggen dat deze voorzienigheid – algemeen noemen ze die – op geen enkele manier verhindert dat alle schepselen zich toevallig bewegen of dat de mens hierheen of daarheen gaat op grond van een vrije keuze van zijn wil. En zo verdelen ze het bestuur tussen God en de mens. God blaast in de mens het bewegen in, zodat hij dingen kan doen die passen bij zijn natuurlijke aanleg. Maar de mens bestuurt zijn doen en laten volgens de plannen van zijn wil. Kortom, ze willen wel dat de wereld, het dagelijks leven van de mensen en de mensen zelf bestuurd worden door Gods macht. Maar ze willen niet dat ze bestuurd worden door Gods besluiten.
Ik zwijg nu maar over de epicureeërs. Van die pest is de wereld altijd vol geweest. Zij fantaseren een God die passief en lui is. Ik zwijg ook maar over anderen die in het verleden net zo dwaas waren. Zij verzonnen dat God alleen in de hoogste regionen van de lucht regeert en de lagere dingen aan het toeval overlaat. Immers, zelfs de stomme schepselen roepen al hard genoeg hoe dwaas dat is, zo duidelijk is het!
Nu is het mijn bedoeling om een opvatting te weerleggen die erg populair is. Die opvatting staat God nog wel een ik weet niet wat voor vage en onzekere bewegingsruimte toe. Maar het belangrijkste wordt Hem ontnomen: dat Hij door zijn onbegrijpelijke wijsheid alles bestuurt en bepaalt volgens zijn bedoeling. Op die manier wordt Hij wel de regeerder van de wereld genoemd, maar is Hij het niet echt. Want het bestuur wordt Hem ontnomen. Want wat, vraag ik, blijft er over van besturen, als het niet meer is dan aan het hoofd staan van iets? En als je dat waarvan je aan het hoofd staat alleen volgens een vastgestelde orde kunt regeren?
Toch verwerp ik niet alles wat ze zeggen over de algemene voorzienigheid. Als zij van hun kant mij maar toegeven dat God de wereld regeert, niet alleen omdat Hij de natuurlijke orde beschermt die Hij heeft ingesteld, maar ook omdat Hij specifiek zorgt voor alles wat Hij gemaakt heeft.
Inderdaad klopt het dat elke soort afzonderlijk op een geheimzinnige manier door een natuurlijke aandrijving in beweging gehouden wordt. Het is net alsof de dingen gehoorzamen aan een eeuwig bevel van God. Alsof wat God eenmaal bepaald heeft, nu vanzelf doorgaat. Hier kunnen we verwijzen naar wat Christus zegt: Hij en de Vader zijn vanaf het begin steeds aan het werk geweest. Johannes 5:17 We kunnen ook verwijzen naar wat Paulus leert: wij leven, bewegen en bestaan in Hem. Handelingen 17:28 En ook naar wat de schrijver van de brief aan de Hebreeën zegt, als hij wil bewijzen dat Christus God is: alles wordt door zijn machtige wil in stand gehouden. Hebreeën 1:3
Maar het is verkeerd dat sommigen onder de dekmantel van de algemene voorzienigheid de specifieke voorzienigheid verstoppen en verduisteren. Die specifieke voorzienigheid wordt zo zeker en duidelijk bewezen door getuigenissen uit de Schrift, dat je er echt versteld van staat dat er iemand aan heeft kunnen twijfelen.
En werkelijk, zij die dit door mij genoemde gordijn ophangen, worden ook zelf gedwongen om een correctie aan te brengen: er gebeurt veel doordat God er specifiek voor zorgt dat het gebeurt. Maar het is verkeerd dat ze dat beperken tot bijzondere handelingen. En daarom moet ik bewijzen dat God iedere gebeurtenis afzonderlijk aandachtig bestuurt. Ik moet bewijzen dat alle gebeurtenissen het gevolg zijn van een vastgesteld plan van Hem, zodat er niets toevallig gebeurt.
Bestellen?
